Safer Internet Day 2013

Op 5 februari was het de tiende Safer Internet Day, een internationaal initiatief voor een veiliger internet. In het kader daarvan vond in Sociëteit De Witte in Den Haag een talkshow plaats over het thema Connect with respect, toegespitst op internetters tussen de 12 en 16 jaar. Verschillende betrokkenen – jongeren, ouders, overheid en bedrijfsleven – schoven aan om hun mening over het voetlicht te brengen.
Als initiatiefnemer van verschillende mediawijsprojecten op school, was ik uitgenodigd om de onderwijskant in te brengen. Dat bleek geen zware opgave: de voltallige zaal was van mening dat het onderwijs een belangrijke rol moet spelen binnen de media-opvoeding van leerlingen. Ook voorzitter van Digivaardig & Digibewust, Tineke Netelenbos, riep scholen expliciet op mediawijsheid op hun curriculum te zetten. Want dat er op dat gebied nog het nodige gedaan moet worden, maakt het gepresenteerde onderzoek van YoungWorks duidelijk: heel veel jongeren maken ‘vervelende dingen’ mee op internet.

Zo’n roep om mediawijsheidonderwijs is terecht, maar zolang scholen niet gefaciliteerd en verplicht worden, maar juist met bezuinigingen kampen, is de kans groot dat mediawijsheid beperkt blijft tot incidentele initiatieven van docenten. Omvorming van het vak informatiekunde tot het vak Informatie en Communicatie zoals het KNAW voorstelt, zou voor havo/vwo een oplossing kunnen zijn, hoewel het niet-geïntegreerde karakter op kritiek stuit van onder meer Frank Evers (Kennisnet) en Mary Berkhout (Mediawijzer.net). Die kritiek is niet vreemd, want de wat vrijblijvende aanbeveling in het advies ‘Stimuleer de interactie tussen deze vakken en de andere schoolvakken’ maakt een goede kans in de praktijk onder te sneeuwen.

Maar wat moet de gemotiveerde docent ondertussen? Wat materiaal bijeen sprokkelen en dat inpassen in bestaande (mentor)lessen. Via de catalogus van Mediawijzer is behoorlijk wat materiaal te vinden, maar het aanbod is niet altijd passend (prijzige workshops), bereikbaar (niet werkende links) of actueel. Bovendien moet men bij dit lesmateriaal – héél mediawijs – steeds voor ogen houden wie de makers zijn en wat voor belang zij zouden kunnen hebben. Uiteraard biedt Wikiwijs ook veel materiaal, maar daar is het wel tijdrovend grasduinen, beoordelen en aanpassen. Zodoende lijkt het mediawijsheidonderwijs tot nu toe in veel scholen te rusten op de schouders van gemotiveerde docenten – eenlingen en pioniers. En dat moet natuurlijk anders.

Foto: tafelheer Sander van Duijn (YoungWorks) en
Tineke Netelenbos (voorzitter Digivaardig & Digiveilig)